Leiden, 23 februari 2015.
Aan:
Raad van State, Afdeling Bestuursrechtspraak, Postbus 20019, 2500EA Den Haag
Betreft:
Beroepsschrift inzake het Tracébesluit A4 en A44
van de minister van Infrstructuur en Milieu.
Geacht college,
Hierbij dient de Fietsersbond Leiden e.o. Haar beroepsschrift in tegen het Tracébesluit Rijnlandroute A4 en A44 van 17 december 2014 van de minister van Infrastructuur en Milieu (I&M), in overeenstemming met de staatssecretaris van Economische Zaken.
De Fietsersbond Leiden e.o. is van mening dat het Provinciaal Inpassings Plan (PIP) en de Tracebesluiten A44 en A4 (TBA44 en TBA4) ondeugdelijk zijn. Het bestaande fietsnetwerk wordt er ernstig door ontwricht.
Wij vragen u om deze besluiten te vernietigen en verweerders op te dragen onze procedurekosten te vergoeden.
De Fietsersbond Leiden e.o. heeft erop vertrouwd dat het belang van de fietsers door de opstellers van de plannen voor de Rijnlandroute naar waarde geschat zou worden.
Dit beleid is immers al vastgelegd in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVI&R) van 2012 van de Rijksoverheid als:
Nationaal belang nr 5 :
Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheden om te zorgen voor een goede ruimtelijke inpassing. Bij de aanleg en aanpassing van infrastructuur heeft het Rijk een medeverantwoordelijkheid voor het zo veel mogelijk in stand houden en verbeteren van kruisende fiets- en wandelroutes’ (pag. 43).
Provinciale en gemeentelijke overheden dienen zich daar dan ook aan te houden. Burgers moeten daarop kunnen vertrouwen. De op 20 februari 2015 openbaar gemaakte oplossingenkaart voor een vergelijkbaar project als de verbinding A13-A16 laat zien hoe het wel moet en kan. Wij begrijpen niet waarom dit bij de Rijnlandroute niet zo is gebeurd.
Het PIP, de TBA44 en TBA4 verbeteren het fietsnetwerk niet, houden het niet in stand doch verslechteren het in belangrijke mate zoals aangegeven in de figuur op de volgend pagina, afkomstig uit de Mededeling besluiten Rijnlandroute, met daarin schematisch de gevolgen voor het fietsnetwerk.
Toelichting en onderbouwing.
Wij hebben actief meegewerkt aan het burgerinitiatief Churchill Avenue (CA)om te bevorderen dat auto-,OV- en fietsnetwerk harmoniëren voor betere mobiliteit en bereikbaarheid. CA is heel gunstig geworden voor het fietsnetwerk omdat de oude stadsroute Churchill-/Lelylaan echt ontlast en oversteekbaar zou worden en beter bruikbaar voor het OV. Het Lammenschansplein zou ongewijzigd blijven dus voor fietsers prima. Ook rond knooppunt Leiden West (KLW) was de fietsroutering al uitgewerkt. Het transferium en de fietsoversteek aldaar kon gehandhaafd blijven. Knooppunt Leiden-Zuid en de parallelwegen van de A4 bleven gespaard. Extra aansluitingen op A44 en A4 waren overbodig bij CA. De laatste groene verbinding tussen Groene Hart en de duinen, de rijksbufferzone, bleef gespaard.
PZH koos echter niet voor het Meest Milieuvriendelijk Alternatief uit de MER, de fietsvriendelijke CA maar voor nog op fiets- en OV-gebied weinig uitgewerkt tracé Zoeken naar Balans (ZnB) met de noodzaak van nieuwe aansluitingen op A44 en A4 ter hoogte van de recreatieplassen Valkenburgse Meer en Vlietland.
Een van de gronden van afwijzing van CA was dat een tunneltracé te gevaarlijk zou zijn. U begrijpt waarschijnlijk onze verbazing dat daarna in ZnB wel een tunnel mogelijk bleek. Waardoor ook een ander argument, de kosten van een tunnel, kennelijk ook niet meer gold.
Het is een ernstge tekortkoming in het proces van onderzoek dat niet is onderzocht, nu tunnels wel acceptabel waren, of de tunnel op deze plaats wel het meest waardevol is. Deze tunnel heeft slechts beperkt waarde: het vrijwaart slecht een deel van Voorschoten tegen milieuoverlast. Het is geen remedie tegen de overlast in de Oostvlietpolder bij Vlietland, noch tegen de overlast in de Papenwegsepolder langs de Leidse Stevenshof, noch voor de overlast bij Tienhuizen en het Valkenburgse Meer en het verstoren van het fietsnetwerk. Diverse alternatieve tracees met tunnel zijn door burgerinitiatieven voorgesteld, maar door PZH en Rijkswaterstaat categorisch afgewezen.
Ondanks onze opmerkingen op de inspraak-/voorlichtingsavonden om er voor te zorgen dat het fietsverkeer niet in de knel komt, is het huidige ontwerp van de Rijnlandroute, zoals nu vastgelegd in het PIP, de TBA44 en TBA4, zeer verstorend voor het plaatselijke en regionale fietsnet, zowel utilitair als recreatief.
Dit is onbegrijpelijk omdat juist de laatste jaren de Rijksoverheid en de Provinciale en gemeentelijke overheden, in lijn met de SVI&R, aangeven het fietsverkeer te willen bevorderen. Zeker nu de electromotorisch ondersteunde fiets de vervuilende bromfiets aan het vervangen is, is juist verbetering van de fietsinfrastructuur nodig. Dit draagt bij aan minder geluidshinder, minder uitstoot van fijnstof en broeikasgassen en minder bewegingsarmoede dus gezondheids-bevorderend. Het aandeel van de (e-)fiets in de utiliaire verplaatsingen over afstanden tot 7,5 km is immers al aan het groeien.
Door het gebruik van een unimodaal verkeersmodel, dat slechts rekening houdt met autoverkeer, is verzuimd onderzoek te doen naar fiets- en OV-verkeer. Daardoor is de verandering van de modal split veronachtzaamd.
Het recreatief fietsgebruik groeit al sterk en het bijbehorend netwerk wordt steeds belangrijker.
Goede recreatiemogelijkheden dichtbij de stedelijke agglomeraties, zoals hier de duinen, de polders, de meren en de recreatieplassen zorgen al voor een hoog fietsgebruik voorkomt veel autoverkeer. Deze ontwikkeling wordt nu door ZnB juist bedreigd.
Op het OPIP en de OTB’s hebben wij, Fietsersbond Leiden e.o., niet zelf zienswijzen ingediend.
Een actief lid van ons heeft dat gedaan. Hij is onze vertegenwoordiger in het Rocov Hollands Midden, lid van de werkgroep Rijnlandroute van de wijkraad Stevenshof en oud lid van de Leidse MilieuRaad. Zijn zienswijzen* belichtten het fietsbelang in samenhang met dat van het OV, het autogebruik en het landschappelijk en milieubelang.
De antwoorden** op de zienswijze stelden zeer teleur. Slechts het opnemen van een fietsverbinding onder de A44 in knooppunt Ommedijk en ruimte reserveren voor het OV langs de Europaweg is positief.
Echter In het OPIP was de fietsverbinding over de Torenvlietbrug geschrapt en zou worden vervangen door een nog uit te werken route over een nieuwe fietsbrug over de Rijn en een fietsroute over Oegstgeests grondgebied naar de geschikt te maken Niels-Bohr-tunnel.
In het PIP is het fietspad op de Torenvlietbrug weer teruggekeerd maar een verdere routering richting Leiden ontbreekt nog steeds. Hoe de huidige fietsverbinding de A44 straks passeert is noch in TA44, noch in het PIP te vinden. In het Leidse Ontsluiting Bio Science Plan (OBSP) zijn wel links en rechts parallel aan de Plesmanlaan fietspaden gepland. Die lopen dood op de plangrens met het PIP/TB van de Rijnlandroute. Of hier het PIP of TA44 geldt, is zelfs zeer onduidelijk.
Navraag op 12 februari j.l. bij de gemeente Leiden geeft aan dat het verloop van de fietsroute vanaf hier tot aan de Torenvlietbrug nog niet bekend is.
De huidige fietsoversteek van de Plesmanlaan bij het transferium ten westen van de A44 ontbreekt geheel in het PIP/TA44.
Een van de redenen voor de aanleg van de Rijnlandroute was de ontwikkeling op het voormalig Vliegveld Valkenburg.
In het masterplan voor die duurzame locatie is opgenomen dat de fiets het hoofdvervoermiddel is. Binnen 7,5 km van deze locatie ligt bijna de gehele agglomeratie Leiden-Katwijk. Het Bio Science Park, de Universiteit en andere onderwijsinstituten, de gezondheids- en zorginstellingen en bedrijventerreinen moeten goed te bereiken zijn per fiets. Zeker gezien het hoge fietsgebruik van studenten/werknemers op het BSP en de Universiteit en Hogeschool.
Het PIP voorziet binnen de gemeente Katwijk gelukkig wel in fietsroutes bij de aansuitingen Valkenburg I en II in tegenstelling met KLW.
Ook bij Knooppunt Hofvliet (KH) op de A4 bij recreatieplas Vlietland wordt het bestaande fietsnetwerk geheel verminkt.
In de huidige situatie wordt Vlietland nu ont- en omsloten door een ruit van fietsroutes. Een westroute langs de Vliet, aangesloten op de brug bij de Knip, de Vlietlandbrug in Voorschoten en de Lammenschansbrug, een zuidroute van Knipbrug naar de A4, een noordroute van de Vlietlandbrug naar de A4 en de oostroute langs de A4 van Leidschendam via de tunnel onder de A4 naar Zoeterwoude. Ook is er nog een onlangs aangelegde nieuwe fietsverbinding van de A4-tunnel naar de Vliet langs de Vogelhoff, dus parallel aan de noordroute door Vlietland.
De aanleg van KH wordt een barrière voor de oostroute. Ook wordt de nieuwe route langs de Vogelhoff weer weggehaald !
Het fietsverkeer van de Vogelplas Starrevaart naar Zoeterwoude en v.v. wordt straks gedwongen om bijna 2 km om te rijden.
Eerst via de noordroute bijna tot aan de Vlietweg, dan rechtsaf en samen met de nieuwe Hofvlietweg, de auto-ontsluiting van Vlietland, over de tunnelmond en dan weer rechtsaf richting de A4.Daar de fietsroute straks links van de Hofvlietweg ligt moet daarna worden overgestoken om de tunnel onder A4 te bereiken. Dit is noch de route in stand houden, noch verkeersveiliger en zeker geen verbetering. Het is in strijd met de beantwoording van het OPIP (!) op pag. 293. De nieuwe Hofvlietweg loopt straks haaks op de A4 naar deoversteek over de tunnelmond. Dus heel anders dan de huidige Hofvlietweg langs de A4.
Bij de voorbereiding van dit bezwaarschrift viel ons nog deze slordige beantwoording van de zienswijzen op. B.v. op pagina 93 van de Nota van beantwoording op OTBA44 staat:
|
Gemeente Leiden |
Om de Knoop Leiden west zo compact mogelijk te maken, is het vrijliggende fietspad uit de knoop gehaald. De nieuwe fietsverbinding zal door de Niels Bohrtunnel gaan. Op de kaart loopt de verbinding tot vlak na de Niels Bohrtunnel. We gaan ervan uit dat de verbinding via de Niels Bohrtunnel tot aan de Plesmanlaan (financieel) wordt hersteld. Op dit moment wordt er binnen Leiden hard aan gewerkt, om de Kennislijn eind dit jaar te laten rijden. Ook de Kennislijn zal door de Niels Bohrtunnel gaan. Wij gaan ervan uit dat straks naast de busbaan, een vrijliggend fietspad gerealiseerd wordt, tot aan de Ehrenfestweg/Plesmanlaan. Wij vragen u voldoende ruimte onder het viaduct vrij te houden voor de busbaan, het vrijliggende fietspad en een voetpad. |
In het huidige ontwerp is een fietsverbinding opgenomen die loopt langs het tracé van de RLR onder de A44 door ter hoogte van knooppunt Ommedijk. |
|
Gemeente Leiden |
Zoals ook in de zienswijze voor het OPIP opgenomen, hebben wij de wens om de aansluiting van de RijnlandRoute onder de A4 langs te leggen, zodat een betere ruimtelijke inpassing mogelijk is. Wij herhalen hier het verzoek om te onderzoeken ten minste één boog onderlangs aan te leggen en de financiële consequenties hiervan in beeld te brengen. De knoop kan hierdoor compacter en bovenal minder hoog worden uitgevoerd. De overlast voor de omwonenden en gebruikers van de Oostvlietpolder wordt verminderd. Ons inziens heeft de boog richting Amsterdam het meest gunstige ruimtelijke effect. |
In het aangepast ontwerp van het Niels Bohrweg viaduct is ruimte opgenomen voor de busbaan, het fietspad en voetpad |
De route langs de Plesmanlaan naar Torenvlietbrug zou volgens dit antwoord gecompenseerd worden door een 2 km zuidelijker, aan de andere kant van de Rijn gelegen, fietstunnel in een ander knooppunt !
De tweede vraag gaat over Knooppunt Ommedijk op de A4. De Niels-Bohr-tunnel zit in de A44 bij KLW. De knooppunten liggen hemelsbreed 5,4 km van elkaar ……
Het fietsbelang is duidelijk geen enkele prioriteit geweest bij deze ontwerpen.
Daarom vragen wij u om het PIP, TBA44 en TBA4 terug te verwijzen naar de tekentafel om de Rijnlandroute beter in balans te brengen met het fiets- en OV-netwerk .
Nota Bene
In de bijgevoegde zienswijze van ons lid worden de in het OPIP en OTB’s genoemde namen voor de knooppunten genoemd.
In het PIP en de TB’s zijn deze namen gewijzigd. Het plan van de doorgaande Rijnlandroute opknippen in 3 delen, die niet tegelijk ter visie gelgd waren, was al zeer verwarrend. De nieuwe namen maakt dit nog erger.
In de O-versies werd gesproken over knooppunten Maaldrift (op A44) en Vlietland (op A4).
In PIP en TB’s heten deze plotseling Ommedijk(A44) en Hofvliet(A4). Wat is hier de bedoeling van ?
Namens de Fietsersbond Leiden,
P.J.Schuur
Categorieën